โรคนอนไม่หลับ
นอนไม่หลับ (Insomnia) เป็นโรคความผิดปกติในการนอน เป็นภาวะนอนหลับยาก หลับไม่สนิท หรือหลับๆ ตื่นๆ ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่ของคนวัยทำงาน และผู้สูงอายุ หากปล่อยไว้นานๆ จนเรื้อรังจะส่งผลเสียต่ออารมณ์ ความจำ การตื่นตัว ทำให้รู้สึกอ่อนเพลียตลอดเวลา โดยสาเหตุของการนอนไม่หลับนั้นเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น อาหารที่เราทาน รูปแบบการใช้ชีวิต โรคต่างๆ การใช้ยาบางชนิด ความเครียด ตลอดจนสภาพแวดล้อมภายนอกที่เข้ามารบกวน ซึ่งโดยปกติแล้วในแต่ละวันเราควรนอนหลับเป็นเวลาเฉลี่ย 7-9 ชั่วโมง
ประเภทของโรคนอนไม่หลับ
1. นอนไม่หลับชั่วคราว (Transient Insomnia) : เกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้น ๆ มักเกิดจากความเครียดหรือการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม เช่น การเดินทางหรือการเปลี่ยนเวลานอน
2. นอนไม่หลับระยะสั้น (Short-term Insomnia) : เกิดขึ้นต่อเนื่องเป็นเวลาไม่กี่สัปดาห์ มักเกิดจากปัญหาความเครียดหรือการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย เช่น การเจ็บป่วย
3. นอนไม่หลับเรื้อรัง (Chronic Insomnia) : เกิดขึ้นเป็นระยะเวลานานกว่า 3 เดือนและอาจเป็นผลมาจากโรคประจำตัว ความเครียดเรื้อรัง หรือปัจจัยทางจิตใจ
สาเหตุของโรคนอนไม่หลับ
1. ความเครียดและความวิตกกังวล : ความกังวลเกี่ยวกับงาน ชีวิตส่วนตัว หรือเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดอาจรบกวนการนอน
2. โรคทางจิตเวช : เช่น ภาวะซึมเศร้า โรควิตกกังวล หรือโรคอารมณ์สองขั้ว
3. โรคทางร่างกาย : เช่น โรคหอบหืด โรคกรดไหลย้อน และโรคเกี่ยวกับฮอร์โมน
4. การใช้สารเสพติด : การใช้คาเฟอีน แอลกอฮอล์ หรือยาเสพติดอื่นๆ ที่มีผลต่อระบบประสาท
5. ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม : เช่น เสียงดัง แสงสว่าง หรืออุณหภูมิที่ไม่เหมาะสม
วิธีการรักษา
1. การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการนอน (Sleep Hygiene) : เช่น การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการนอนและปฏิบัติตามกิจวัตรที่ช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย
2. การบำบัดพฤติกรรมทางปัญญา (Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia, CBT-I) : เพื่อช่วยปรับวิธีคิดและพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับการนอน
3. การใช้ยา : ในกรณีที่รุนแรงแพทย์อาจพิจารณาการใช้ยาช่วยในการนอน เช่น ยากล่อมประสาท ยาต้านอาการซึมเศร้า